Het doel van deze oefening is om het geleerde in de luisteroefeningen toe te passen in een gesprek waarin je met je partner onderhandelt over een onderwerp dat persoonlijk of emotioneel voor een van beiden of voor beiden belangrijk is. Onderhandelen is belangrijk wanneer er belangentegenstellingen zijn, die je graag samen zou willen overbruggen. In dat geval heb je elkaar nodig om tot een oplossing te komen.
| Maak ruimte in je hoofd om te oefenen Ben je in staat om te oefenen? Ben jij aan het begin van de oefening in staat om je daar een tijdje op te concentreren? Of ben je zo moe van je werk, dat je bijna omvalt als je even rustig durft te gaan zitten? Of heb je eigenlijk zo’n druk avondprogramma voor je, dat je tijdens het oefenen al zit te denken aan wat je vanavond nog allemaal af wilt krijgen? Er is op deze manier geen ruimte in je hoofd voor luister- en praat-oefeningen.Spelen er andere zaken waardoor je onmogelijk nog vrijblijvend met je partner kunt gaan oefenen? Ben je vreselijk boos op hem, zonder dat je dit uitspreekt? Of heb je grote angst dat zij op het punt staat om een einde aan jullie relatie te maken? Is dat al langere tijd zo? In dergelijke situaties kun je niet verwachten dat het oefenen met communiceren tot oplossing van jullie relatie-problemen kan leiden. Dan is het eerder aangewezen om hulp van derden te zoeken, bijvoorbeeld van een relatie-therapeut. |
Leren om met elkaar te onderhandelen
De oefening is een vervolg op de luisteroefeningen. Het gaat er hierbij om het luisteren en het herhalen in eigen woorden toe te passen in een lopend gesprek. Beide gesprekspartners praten en luisteren beurtelings. Het herhalen in eigen woorden zorgt ervoor, dat het tempo van het gesprek vertraagd wordt. Het zorgt er ook voor dat beide partners horen dat de ander goed naar elke boodschap luistert en die goed begrijpt.
Het is belangrijk om de eerste keren een betrekkelijk eenvoudig onderwerp te kiezen. Daardoor blijft het accent liggen op het oefenen van het samen praten. Het is dan minder belangrijk om in het gesprek een bepaald resultaat na te streven. En het is minder vervelend als het niet lukt om overeenstemming te bereiken. Je vindt vast wel iets door in gedachten even de afgelopen 24 uur aan je voorbij te laten trekken.
Het kan gaan over een onderwerp waarover beide partners een uitgesproken mening hebben of een verschil van mening hebben. Het kan ook gaan over een thema dat de een eens met de ander wil bespreken om diens mening daarover te horen. Het kan gaan over een onderwerp waarover de een andere afspraken wil maken dan tot nu toe golden.
Oefening om samen een onderwerp goed te bespreken
Stap 1. Neem een goede praat- en luisterhouding aan. Ga beiden zo zitten, dat je elkaar goed kunt aankijken. Degene die het onderwerp heeft voorbereid (A), vertelt waar hij of zij het over wil hebben. Eindig je boodschap met wat je wens is, of wat je wilt afspreken met je partner. Geef daarbij ook aan hoe belangrijk deze wens voor jou is. Maak ook duidelijk welke ‘onderhandelingsruimte’ er voor jou bestaat op dit punt, met andere woorden wat de gevolgen zijn als je wens niet gehonoreerd wordt. Probeer het verhaal zo beknopt mogelijk te houden. Kijk intussen de ander regelmatig aan. De luisteraar valt niet in de rede, maar neemt het verhaal zo goed mogelijk in zich op.
Stap 2. De luisteraar (B) herhaalt in eigen woorden wat zij of hij begrepen heeft. Tracht de voornaamste uitspraken of stellingen in de herhaling mee te nemen. Geef daarna aan wat je gemerkt hebt van het gevoel van de spreker dat in zijn boodschap over lijkt te komen. Verwerk in je reactie in elk geval in eigen woorden wat je begrijpt dat de wens van de ander is, hoe belangrijk het voor de ander is, en welke onderhandelingsruimte er bij de ander is.
Stap 3. De spreker zegt of de herhaling overeen stemt met de kern van het eerder gezegde. Als de herhaling niet correct is, legt de spreker in enkele woorden opnieuw uit wat zij of hij wilde overbrengen. De luisteraar herhaalt dan opnieuw en vraagt of hij de boodschap nu begrepen heeft.
Stap 4. De luisteraar (B) neemt nu het woord en zegt wat hij over het onderwerp denkt. De rollen wisselen nu dus om. B wordt spreker en A luisteraar. A valt niet in de rede en wacht tot B te kennen geeft met zijn verhaal klaar te zijn. Ook B eindigt met duidelijk uitspreken wat zij of hij op dit punt wil, hoe belangrijk dit is, en welke onderhandelingsruimte er bestaat.
Stap 5. A herhaalt nu in eigen woorden wat zij of hij begrepen heeft van de reactie van B op het ingebrachte onderwerp.
Stap 6. B zegt of deze herhaling van A inderdaad correct is.
Stap 7. Is gelijk aan stap 1, behalve dat het gesprek nu een stukje verder is gekomen. A kan nu bijvoorbeeld naar aanleiding van de reactie van B over het door A gekozen onderwerp zijn of haar mening nog scherper formuleren. Dat betekent een nieuwe ronde in het gesprek. A kan ook het voorstel voor een afspraak aanpassen naar aanleiding van de eerste ronde. A kan ook proberen om een uitspraak voor te stellen die meer overeenstemming tussen A en B inhoudt. Of een voorstel voor een compromis.
Na 25 a 30 minuten stopt de oefening. Ook als er geen overeenstemming, compromis of afspraak is bereikt, kan deze limiet het beste aangehouden worden.
De eerste keer dat je begint bereidt de een het thema van het gesprek voor; de volgende keer doet de ander dat. Bedenk van te voren waar je het over wilt hebben. Probeer de voornaamste punten voor jezelf vast te houden. Het kan zijn dat je het nodig hebt om enkele punten die je in het gesprek zeker niet wilt vergeten op papier te zetten.
De oefening verloopt volgens het A-B-schema:
| Compromissen sluiten is een vaardigheid die je kunt leren! Een van de moeilijkheden die je kunt tegenkomen bij deze oefening is het niet kunnen bereiken van overeenstemming. Je blijft verschillen van mening over heel gewone dingen. Wellicht hebben jullie dat ook eerder al wel gemerkt. Bij het doen van deze oefening kan dit nog sterker zijn. Juist door beter naar elkaar te luisteren, worden de verschillen van opvatting heel helder. Je kunt dan de woorden van de ander als het ware even zelf op je tong proeven.Dit ontbreken van overeenstemming kan je erg dwars zitten. Het kan je zelfs doen twijfelen aan de kwaliteit van de relatie. Voor heel wat partners is het een van de “waarheden van de relatie”, dat je op de meeste punten hetzelfde hoort te denken als je partner. Toch is het erg irrationeel om te geloven dat de ander vanzelfsprekend hetzelfde wil als jij. Veel paren doen alsof dit zo is. Ze gaan niet bij elkaar na hoe de ander werkelijk denkt. Of vragen eens op de persoon af wat de ander nu echt wil.‘Compromissen sluiten’ is een van de belangrijkste vaardigheden voor een succesvolle relatie, en het is dan ook een echte uitdaging om daar aan te gaan werken. Een compromis is niet alleen toegeven; het is een nieuwe oplossing waar beiden iets aan hebben |
| Een compromis kan alleen door openlijk onderhandelen Om een relatie bevredigend te laten zijn is het nodig dat beide partners een redelijk deel krijgen van wat ze uit de relatie willen hebben en verwachten. Kennelijk verwachten ze vaak niet hetzelfde. Daarom is het nodig om af en toe water bij de wijn te doen. Aan elkaar iets toegeven, of compromissen sluiten.Goede compromissen kun je alleen bereiken door openlijk te onderhandelen. Door duidelijk je persoonlijke belang naar voren te brengen. En door goed te luisteren naar het standpunt en het persoonlijk belang van de ander. Het gaat niet goed als een van beiden altijd toegeeft. Je hebt ook zelf je behoeften, ook al hou je van de ander. Daartoe zul je nogal eens moeten vasthouden aan wat je zelf wil, als iets écht belangrijk voor je is. Dan moet je vasthoudender zijn binnen de onderhandelingen dan wanneer dat minder het geval is. In dat geval kun flexibeler zijn. Onderhandelen betekent dus ook: heel goed voor jezelf weten wat je wil en hoe belangrijk dat is, en goed weten wat de ander wil en hoe belangrijk dat is voor hem/haar. Een onderhandeling is geslaagd wanneer beiden tevreden zijn met het eindresultaat (compromis).Soms kun je elkaar halverwege tegemoet komen. Dat kan op verschillende manieren. Je kunt elkaar afwisselend je zin geven. Nu eens ik, dan weer jij.In je seksleven kan dit betekenen, dat jullie deze keer op jouw manier vrijen, en de volgende keer op de manier die de voorkeur heeft van je partner. Je kunt ook kiezen voor het compromis waarbij elk een beetje krijgt van wat hij of zij wil. Tonny wil graag een half uur knuffelen en masseren. Els wilt heel heftige opwinding voelen doordat Tonny haar borsten en clitoris prikkelt met zijn hand en zijn mond. Ze spreken voor deze keer af dat ze eerst een tijdje gaan knuffelen, zeker een kwartier lang. Daarna zal Tonny Els gaan verwennen zoals zij dat graag wil. Misschien willen Els en Tonny volgende keer juist hele andere dingen bij het vrijen. |
Als je vast loopt met de oefeningen
De oefeningen zullen niet meteen heel vloeiende gesprekken opleveren. De oefen-instructies zorgen ervoor dat het tempo van het praten en luisteren juist laag ligt. Het spreken wordt vaak even stilgelegd. Daardoor krijg je meer kans om elke boodschap rustig uit te spreken. Je kunt er zeker van zijn dat je helemaal uit kunt spreken, zonder dat de ander je onderbreekt. En de luisteraar kan zich helemaal op het luisteren richten. Zij of hij hoeft niet meteen te reageren met een eigen mening.
Als je merkt dat het luisteren en praten met elkaar beter gaat, ga je vanzelf de herhalingen en de controles wat inperken. De gesprekken kunnen dan vlotter gaan verlopen.
Lukt het ook na langer oefenen niet echt, dan is dat aanleiding om even stil te staan.
Bron: Leusink P, Borst G, Merkies Y. (2023). Seksuele problemen. Diagnostiek en behandeling. Houten: Bohn, Stafleu, Loghum.
